Wij zijn hier vandaag in de ‘Snoge’ bijeen voor de herdenking van de Kristallnacht. De pogrom die het begin markeert van de Shoa, de systematische massamoord op 6 miljoen Joden.
Bij elke herdenking van de Shoa zeggen wij: “Nooit Meer”. “Nooit Meer Jodenhaat”, “Nooit Meer Antisemitisme”, “Nooit Meer Vervolging”. “Nooit Meer” staat in een groot contrast met de extreme opleving van antisemitisme zoals we de afgelopen weken hebben gezien en ervaren.
Het is onmogelijk om op deze dag niet stil te staan bij de terreuraanval van Hamas op Israël, vandaag ruim een maand geleden.
Op Simchat Thora, de Joodse feestdag Vreugde der Wet, wat een vrolijke dag had moeten zijn, viel Hamas Israël vanuit Gaza op meer dan 80 plekken binnen. 85 jaar na de Kristallnacht vond er een pogrom plaats. Joden werden, net als in 1938, uit hun huizen gesleept en op straat vermoord. Meer dan 1.400 onschuldige mannen, vrouwen, kinderen, jongeren, bejaarden en baby’s op de meest gruwelijke en sadistische manier opgejaagd en afgeslacht. Sommigen dusdanig verminkt dat ze nog altijd niet zijn geïdentificeerd. Daarnaast zijn er 242 burgers, waaronder meer dan 30 kinderen en baby’s, ontvoerd naar de terreurtunnels van Hamas.
Deze terreuraanslag past in een trieste rij aanslagen van moslimfundamentalisten op onschuldige burgers.
Het World Trade Center in 2001. Bataclan in 2012. En het Nova-festival en tal van dorpen en kibboetsiem in 2023.
Aanvankelijk
Aanvankelijk was iedereen het erover eens: Israël heeft het volste recht zich te verdedigen tegen deze terreuraanvallen – net zoals Amerika en Frankrijk dat hadden toen zij werden geconfronteerd met terreur tegen haar burgers.
Ik zeg specifiek aanvankelijk, want nog voor de lewajot hadden plaatsgevonden, werd er aan talkshowtafels gesuggereerd dat de terreuraanval van Hamas “in de juiste context” moest worden geplaatst. Terroristen werden liever omschreven als “militanten” of “strijders”.
Als er nu wordt gesproken over 7 oktober, dan kan er niet worden afgesloten met een punt, maar altijd met een komma.
Vermoorde en ontvoerde Israëlische burgers kunnen alleen maar worden benoemd als er óók wordt gesproken over het leed van de Palestijnen.
Al snel werd de door Hamas aangerichte slachtpartij niet of nauwelijks meer genoemd.
Onder het mom van “steun aan de bevolking van Gaza” wordt de sympathie voor Hamas en het ontkennen van het bestaansrecht van Israël ook in Nederland steeds opener beleden. De verschrikkelijke moordpartijen van 7 oktober worden gebagatelliseerd of in zelfs twijfel getrokken. Hamas wordt zelfs een verzetsorganisatie genoemd, een soort bevrijdingsbeweging die zou strijden voor een nobel doel.
Ik adviseer iedereen die denkt dat dit klopt of dat Hamas uit zelfverdediging handelt om de Beginselverklaring van deze beweging er op na te slaan.
Ik citeer Artikel 7: “De dag des Oordeels komt niet totdat moslims alle Joden ter dood hebben gebracht.”
En Artikel 13: “Zogenaamde vreedzame oplossingen en internationale conferenties zijn in tegenspraak met de beginselen van Hamas Dat is slechts tijdverspilling en een schijnvertoning.”
Er kan en mag dan ook geen enkel misverstand over bestaan:
Het enige doel van Hamas is de vernietiging van de Staat Israël en het vermoorden van Joden, in Israël en daarbuiten. Hoeveel doden daarbij vallen, ook aan Palestijnse zijde, is ondergeschikt.
Ik citeer wederom Hamas: We love death as much as the Jews love life.
Als er een les is die wij hebben geleerd van de Shoa, dan is het dit:
Als mensen zeggen dat ze je willen vermoorden…
Dat ze daarmee bedoelen dat ze je willen vermoorden…
En uiteindelijk zullen proberen je te vermoorden.
Kabinet
Ons kabinet sprak zich direct na de aanslag ondubbelzinnig uit voor het recht van Israël om zich te verdedigen. Uit solidariteit met de Israëlische bevolking werd de Israëlische vlag op het Binnenhof, in onze hoofdstad en in veel andere dorpen en steden uitgehangen. Maar er waren ook burgemeesters die de Israëlische vlag niet wilden hijsen omdat dit polariserend zou werken. Om dezelfde reden weigerden ze, zich uit te spreken tegen de terreur van Hamas. Beter was deze kwestie “neutraal te benaderen”, zonder moreel oordeel, zonder een vingerwijzing, en zeker niet richting Hamas.
Het is moeilijk te begrijpen hoe het tonen van een vlag als polariserend kan worden gezien. Uit het niet willen hijsen van de vlag spreekt echter wel een andere gedachte, namelijk dat de slachtoffers geen sympathie en solidariteit verdienen.
Veel mensen binnen de Joodse gemeenschap hebben juist het niet hijsen van de Israëlische vlag als polariserend en pijnlijk ervaren, want door de discussies die dit opleverde was er al snel weinig aandacht voor het leed van de slachtoffers en het lot van de gegijzelden.
Onderwijs
Onderwijsinstellingen kozen vaak voor een vergelijkbare benadering. Dit omdat ze, zoals ze zelf zeiden, ‘rekening wilden houden met de gevoeligheden’ die er leven. Dat zijn vaak dezelfde scholen waar de Shoa niet meer wordt behandeld tijdens de geschiedenisles.
Dat is een zeer zorgelijke ontwikkeling in een tijd waar een groot deel van de jeugd haar informatie haalt van blogs en online fora of van zogenaamde influencers. Hierdoor worden zij gevoed met propaganda en haat.
Deze “neutrale benadering” ging voor anderen niet ver genoeg. De terreuraanval door Hamas bleek een uitstekende aanleiding voor oude en nieuwe antisemieten om hun ware aard te tonen.
Traditionele antisemieten met raciale waandenkbeelden.
Islamitische extremisten die al 75 jaar vechten tegen de Joodse staat.
En de meest opmerkelijke antisemieten: de progressieve waandenkers, de woke-aanhangers die Israël framen als de laatste witte koloniale staat. Dat de Staat Israël door haar oorspronkelijke bewoners werd uitgeroepen nádat de Engelse kolonisator was vertrokken, is voor deze protestgeneratie niet relevant. Net als het feit dat Israël een land van kleur is, met een vrije pers en een democratie waar iedereen stemrecht heeft.
Deze drie groepen vonden elkaar in hun haat jegens Israël en iedereen die zij met Israël associëren – en daarbij staan Joden, en dus ook de Nederlandse Joden, vanzelfsprekend met stip op de eerste plaats.
En dat hebben we geweten.
Tijdens demonstraties, op universiteiten, in gemeenteraden en zelfs in de Tweede Kamer werd en wordt opgeroepen tot de vernietiging van Israël. Demonstranten die borden ophouden met daarop de afbeelding van een vuilnisbak met daarin een Magen David en de tekst ‘Keep the World Clean’.
Wat zij bedoelen: ‘’Er is geen plaats voor Joden.” Niet in Israël, niet in Nederland, niet in deze wereld.
Ik ben er trots op dat de burgemeester van Amsterdam, vandaag hier aanwezig, zich blijft uitspreken tegen antisemitisme en het gebruik van haatzaaiende leuzen.
Open brieven
En dan zijn er de open brieven van gelegenheidsallianties van filmmakers, advocaten, academici, klimaatactivisten en studenten. Haatzaaiende pogingen om Israël weg te zetten als “apartheidsstaat”, “kolonisator”, “bezetter” en “pleger van genocide”. Ik heb me de afgelopen weken vaak afgevraagd of de ondertekenaars van dit soort petities zich realiseren dat zij met dergelijke steunverklaringen er eigenlijk voor pleiten om de Joodse Staat over te leveren aan terreur, om de 242 gegijzelden te laten creperen.
Dit soort brieven bij aan een klimaat van onveiligheid voor Joden in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor de positie van Joodse studenten.
Intimidatie en bedreiging
Is er dan helemaal geen steun meer voor Israël? Staan de 40.000 Joden die nog in Nederland wonen dan echt alleen?
Nee, zeker niet. Maar wie zich vandaag de dag solidair toont met Israël, wie het recht van Israël zich te verdedigen tegen de terreur van Hamas onderschrijft, die wordt geconfronteerd met een stroom aan bedreigingen en haatberichten. Alleen al in mijn eigen omgeving zijn er talloze voorbeelden van mensen die na het plaatsen van een Israëlische vlag met een hartje of een andere steunbetuiging zo werden bedreigd dat ze zich maar niet meer uitspreken.
En dan heb ik het nog niet eens over wat er gebeurde toen er met een billboardcampagne aandacht werd gevraagd voor de door Hamas ontvoerde burgers. Een billboard met baby Kfir, een 9 maanden oude baby die is ontvoerd door Hamas, resulteerde in zoveel haat en bedreigingen aan het adres van de eigenaar van billboards, dat hij de campagne, voor de veiligheid van zijn medewerkers, moest stoppen.
Activisten op social media weten dat ze met intimidatie en bedreigingen mensen snel monddood kunnen maken.
Dat is Nederland 2023.
Hoe heeft dit zo ver kunnen komen?
Hoe kan het zijn dat een populaire televisiepresentator uitspraken doet als:
“De Joden hebben het er zelf ook wel een beetje naar gemaakt.”
“De Joden” hebben de afgelopen weken ervaren waar dit toe leidt.
Joodse leerlingen op niet-Joodse scholen worden weggepest. Joden in bedrijven worden getreiterd en genegeerd. Joodse sportteams kunnen niet meer in competitieverband uitkomen. Mensen halen hun mezoeza van de deur en durven niet meer met een keppel over straat. We zien een vliegveld dat wordt bestormd, op zoek naar Joden. En huizen waarin Joden wonen die worden gemarkeerd.
Het klinkt zeker vandaag, bij de herdenking van de Kristallnacht, pijnlijk bekend.
Spreek u ondubbelzinnig, luid en duidelijk uit
Veel politici en bestuurders hebben mij de afgelopen weken gevraagd wat ze voor de Joodse gemeenschap kunnen doen.
Wat ik dan antwoord, is dit:
Spreek u ondubbelzinnig, luid en duidelijk uit tegen antisemitisme.
Spreek u ondubbelzinnig, luid en duidelijk uit tegen terrorisme.
Spreek u ondubbelzinnig, luid en duidelijk uit – ook als dit tot moeilijke gesprekken leidt.
Toen ik hier vorig jaar stond, heb ik gesproken over hoe ik als kleine jongen, aan de hand van mijn Opa Ab, in deze Snoge kwam. Een synagoge, net als alle sjoels in Nederland, met veel lege stoelen. Er waren ook lege stoelen bij Joodse gezinnen, in bedrijven, op Joodse sportclubs en bij verenigingen.
Ik heb u toen verteld over de hard getroffen gemeenschap, maar ook over hoe mensen die terugkwamen uit de kampen of uit de onderduik vertrouwen in de toekomst hervonden en de draad weer oppakten.
Deze veerkracht is al meer dan 2.500 jaar kenmerkend voor Joodse gemeenschappen, waar ook ter wereld.
Dames en heren,
Ondanks de zeer zorgelijke situatie waar wij ons in bevinden hebben wij vertrouwen in de toekomst. Mensen uit de Joodse gemeenschap voelen zich gesterkt door de talloze steunbetuigingen uit alle hoeken van de samenleving.
Gesterkt door journalisten en opiniemakers die niet vallen voor de propaganda van Hamas, en de wens om Israël als schuldige neer te zetten. En gesterkt door de vele politici, bestuurders, mensen uit de universitaire wereld en anderen die geen ruimte geven aan haat en antisemitisme. Natuurlijk voelen ons ook gesterkt door de overweldigende opkomst vandaag, hier in de “Snoge”.
Daarom hebben en houden wij vertrouwen in de toekomst.
Want alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat 7 oktober 2023 niet de geschiedenisboeken in zal gaan zoals 9 november 1938.
Laat daarom uw stem horen.
